برای داشتن متنی اصولی و جدا از هر گونه ایراد ویرایشی موارد زیادی را باید رعایت کنیم. یکی از این موارد نیمفاصله است. متاسفانه استفاده از این کاراکتر جدی گرفته نمی‌شود. یک فاصله با عرض صفر بین دو حرف به هم جلوگیری می‌کند. در تایپ و نگارش فارسی در مواردی استفاده میشود که دو حرف بهم نمی‌چسبند، ولی فاصله مرئی هم ندارد. مثلا کلمه «بهره‌وری» با نیمفاصله تایپ میشود نه با فاصله «بهره وری». سعی کردیم به تمام موارد استفاده از نیمفاصله در تایپ اشاره کنیم.
البته در این مقاله (نیمفاصله) را بیشتر بصورت نیم فاصله خواهیم داشت. به این دلیل افرادی که نیم فاصله را به درستی جستجو میکنند بسیار کم است. و ما مجبور هستیم به این صورت از نیمفاصله استفاده کنیم.
نیم فاصله در زبان انگلیسی SEMI-SPACE نامیده میشود و مانند فاصله است. با این تفاوت که جداسازی بین حروف را بدون ایجاد فاصله بین آنها انجام میدهد. برخی منابع آن را فاصله مجازی می‌دانند. دلیل این نام به این خاطر است که بیشتر در تایپ و چاپ های کامپیوتری و نرم افزاری بکار گرفته میشود.
چرا از نیم فاصله استفاده می‌کنیم
نیم فاصله هم مانند سایر قوانین و بقیه اصول نگارشی بسیار مهم است. زیرا باعث زیبایی متن شما و آسانتر شدن خواندن متن می شود. یکی از مشخصه های مترجمین حرفه ای و فعالین حوزه ویرایش و تایپ، رعایت نیمفاصله است. مهمترین دلایل برای استفاده از نیم فاصله عبارتند از:
- ظاهر متن زیبایی و مرتب بودن لازم را ازدست داده و به چشم خواننده زشت می‌آید
- با توجه به بی‌نظمی ایجاد شده در متن، ممکن است خواننده در زمان خواندن دچار مشکل شده و متن را اشتباه بخواند.
- با توجه به بی‌نظمی ایجاد شده در متن ممکن است خواننده در زمان خواندن متن را اشتباه بخواند.
- اگر در متون رسمی و مقالات دانشگاهی این استاندارد را رعایت نکنیم از نظر نگارشی و ویرایشی مرتکب اشتباه شده و نمره منفی می‌گیرد.
- اگر کلمه که نیاز به نیم فاصله دارد در پایان خط قرار بگیرد ممکن است نیمی از آن در خط بالا و نیمی در خط پایین قرار گیرد. و معنی ساختاری خودش را از دست میدهد.
- قانون جدانویسی یکی از قوانین دستور زبان فارسی است اگر رعایت نکنیم، فارسی درست بکار گرفته نمی‌شود
کجا می توان از نیم فاصله استفاده کرد؟
در اینجا به مواردی که در آن رعایت و استفاده از نیمفاصله لازم است خواهیم پرداخت.
نشانه جمع « ها »:
کلاه‌ها، گل‌ها، کفش‌ها و…
واژه‌هایی که از دو بخش تشکیل شده‌اند:
بین دو بخش آنها فاصله مجازی قرار می‌گیرد. مانند فعل‌ها‌ی مضارع، ماضینقلی و ماضی استمراری از این دستهاند.
واژه‌های مرکب:
خانه‌نشین، تعیین‌کننده، دانش‌آموز
«ی»اضافه:
رشته‌ی، گربه‌ی، پنبه‌ی و…
برخی پسوندها مانند «ترین» و «شده»:
ستودنی‌ترین، ترجمه‌شده و …
هنگام رعایت قوائد جدانویسی:
برای مثال اگر دو کلمه «آن» و «این» قبل از این اسم بیایند، مانند آن‌طرف، این‌طرف
پیوند اسمی به جای خط فاصله ازنیم فاصله هم میتوانیم استفاده کنیم.
مثال: سیاسیاجتماعی، سمعی‌بصری و …
شاید سیاسیاجتماعی صحیح‌تر باشد. به هر حال بهتر است از درج فاصله بین این اجزا بپرهیزیم.
بین صفت و پسوندهای تفضیلی مثل «تر» و «ترین»
مثال: شیرین‌تر، شایسته‌تر، درست‌تر
کلمه بهتر همیشه چسبیده است چون به یک واحد معنایی مستقل تبدیل شده است.برخی معتقد به چسبیده نویسی «تر» «ترین» هستند به هر حال در موارد زیر اولویت با جدانویسی و درج نیمفاصله است.
بعضی‌ها ترجیح می‌دهند کلماتی مانند گوشتخوار، جهانگرد، و ازاین قبیل را چسبیده بنویسند. به هر حال اگر کلمه به ه آخری که صدای ـِ ختم شود استفاده از نیمفاصله ضروری است. پس پنجرهساز دوچرخهسوار به هرصورت غلط است.
«هم» به عنوان پیشوند اشتراک به کلمه بعد از خود می‌چسبد.
مثل همکلاسی، همسنگر، همسان
اما در این مورد استثنا هم وجود دارد. در این موارد «هم» با نیمفاصله از کلمه بعد خود جدا میشود.
مثال: هم‌اتاق، هم‌اسم
حالا چگونه نیم فاصله تایپ کنیم؟ نگران نباشید سعی می‌کنیم تا تایپ نیم فاصله را در نرمافزارهای رایج را بررسی کنیم با ما همراه باشید تا بیشتر آشنا شویم.
نیم فاصله در ورد
فرقی نمی‌کند نیمفاصله در ورد 2016 باشد، 2013 و یا 2010، باشد. در تمامی نسخه‌های نرمافزارهای زیر مجموعه آفیس، نیم فاصله به یک شیوه تایپ میشود. تایپ نیمفاصله در ورد دو روش رایج وجود دارد:
راه اول: در محیط ویندز و نرم‌افزارهایی مانند ورد، هنگام تایپ فارسی می‌توانید با استفاده هم‌زمان از کلیدهای ترکیبی ctrl+shift+2 نیمفاصله را ایجاد می‌کند و می‌توانید به ادامه تایپ بپردازید. با دیدن این تصویر راحت در ذهن شما این دستور ثبت میشود.
راه دوم: همچنین می‌توانید با استفاده از crtl و – نیم فاصله در ورد تایپ کنید.
درج نیمفاصله در اندروید
در سیستم اندروید باتوجه به این‌که گوشی شما چه مارکی است، نرمافزار صفحه کلید متفاوتی ممکن است به صورت پیشفرض نصب باشد. اکثر نسخه‌های جدید صفحه کلیدهای پیش فرض گوشی‌های سامسونگ در کنار دکمه فاصله، دکمه نیمفاصله نیز دارد. اما اگر صفحه کلید گوشی شما نیمفاصله ندارد. می‌توانید صفحه کلید gboard که متعلق به گوگل است از پلی استور یا بازار نصب کنید پس از نصب و فعال‌سازی آن قسمت تنظیمات گوشی، شما هم امکان درج نیمه فاصله دارید و هم از قابلیت‌های جالب این صفحه بهره مند خواهید شد. کاراکتر نیم فاصله دراین کلید نیز کنار دکمه فاصله قرار دارد.
درج نیم فاصله در آیفون
سیستم عامل ios در نسخه‌های جدید خود به طور پیشفرض دارای صفحه کلید فارسی است که یک دکمه نیم فاصله دارد و کنار دکمه فاصله قرار دارد.
نتیجه گیری:
دیدیم که چطور میتوانیم از نیم فاصله استفاده کنیم و دلایل استفاده از نیم فاصله را متوجه شدیم که متن زیباتر و خواناتر میشود. البته مجدد یاد آوری می‌کنم نیمفاصله صحیح است. نحوه استفاده از نیم فاصله درنگارش و تایپ فارسی را فهرست کردیم و نحوه صحیح درج نیمفاصله در رایانه و موبایل و در سیستم های مختلف را بازگو کردیم. به خاطر سازگاری بهتر با موتورهای جستجو، در این نوشته واژه نیم فاصله بیشتر به صورت نیم فاصله و بدون درج نیمفاصله نوشته شده است.
ثبت ديدگاه