نیم فاصله یکی از کاراکترهای مهم زبان فارسی است که نویسندگان در نگارش متن باید توجه ویژه‌ای به آن داشته باشند. در این مقاله تعریف جامع و کاملی از نیم فاصله ارائه شده است.
از جمله مواردی که در این مقاله به آن‌ها اشاره شده است:
- نیم فاصله چیست؟
- ضرورت استفاده از نیم فاصله و اهمیت آن در گوگل چیست؟
- کاربرد نیم فاصله در افعال، اسامی و … چیست؟
- چگونگی درج نیم فاصله در سیستم عامل‌های ویندوز، macintosh، linux، اندروید و ios، گوگل داک و فتوشاپ
تعریف نیم فاصله یا فاصله مجازی
در ابتدا با توجه به تعریف موجود در ویکی‌پدیا میتوان گفت فاصله‌ی مجازی که به آن فاصله‌ی صفر و گاه نیم فاصله و فاصله‌ی جامد نیز گفته می‌شود نویسه‌ای در استاندارد یونی کد است که برای حروف‌چینی کامپیوتری بعضی خط‌ها از قبیل خط فارسی و خط‌های هندیک به‌کار می‌رود. نیم فاصله یکی از کاراکترهای ویژه زبان فارسی با عرض صفر است که برای جداسازی حروفات واژه‌های مرکب بدون ایجاد فاصله‌ی کامل بین آن‌ها استفاده می‌شود. نیم فاصله در واقع نصف یک فاصله‌ی کامل است. نیم فاصله در استاندارد یونی کد به کاراکتر ZWNJ معروف است که مخفف Zero-width non-joiner به معنای ناچسبنده‌ی صفر پهنا است. همانطوری که از نام‌گذاری آن پیداست این کاراکتر موجب می‌شود حرف پیش و پس از آن، به یکدیگر نچسبند.
ضرورت استفاده از نیم فاصله و اهمیت آن در گوگل
رعایت علائم نگارشی و ویرایشی یکی از نکات برجسته جهت داشتن متنی با ظاهر و ساختار زیبا است. استفاده از نیم فاصله در متون به خوانا بودن کلمات و درک صحیح و درست کلمات توسط خواننده کمک می‌کند. همچنین استفاده از کاراکتر نیم فاصله تاثیر چشم‌گیری در کیفیت محتوای تولید شده‌ی شما به عنوان ویراستار، نویسنده برای بازار کار و کاربران خواهد داشت. اما باید به این نکته توجه داشت که از نیم فاصله در کلمات کلیدی سایت استفاده نشود زیرا بسیاری از سایت‌ها نیم فاصله را نمی‌شناسند و همچنین اکثر کاربران در هنگام جستجوی مطلب مورد نیاز خود از نیم فاصله استفاده نمی‌کنند. به‌عنوان مثال همین کلمه‌ی “نیم فاصله” را در نظر بگیرید. از نظر نگارشی صحیح است که این کلمه بصورت “نیم‌فاصله” تایپ شود ولی کاربران هنگام جستجو این کلمه را بصورت “نیم فاصله” جستجو می‌کنند. لذا در صورتی که این کلمه را بصورت “نیم‌فاصله” تایپ کنید ربات‌های جستجوی گوگل نمی‌توانند آن را به‌درستی شناسایی کرده و به کاربر نشان دهند و در نتیجه رتبه‌بندی سایت شما کاهش خواهد یافت. از این‌رو توجه به این نکته حائز اهمیت است.
دلایل استفاده از این کاراکتر
دلیل نگارشی
- کاهش امکان خواندن اشتباه کلمات توسط خواننده
- داشتن ظاهری مرتب و زیبا که خواندن متون را برای خواننده راحت‌تر می‌کند.
- استفاده از نیم فاصله از ضروری‌ترین دستورالعمل‌های متون رسمی مانند مقالات و پایان نامه‌های دانشگاهی و … است.
دلیل فنی:
برای ایجاد محتوا با ساختار منسجم و با معنی و نمایش درست کلمات توسط ابزارهای نمایشی و واژه‌پردازها باید از نیم فاصله استفاده کرد. در صورت عدم استفاده از این کاراکتر ممکن است نیمی از کلمه در یک سطر و نیمی دیگر در سطر دیگر قرار گیرد.
عمده ترین کاربرد نیم فاصله
افعال
- بین افعال حال استمراری و ماضی استمراری با پیشوند “می” :
به طور مثال “می‌خوانم”
- افعال ماضی نقلی دارای پسوند “ام، ای، ایم، اید، اند”.
مثلا “رفته‌اید”، “دیده‌ای”
- افعال مرکب مانند “کوشش‌کردن”
اسم
- نشانه‌ی جمع “ها” : کتاب‌ها
- بین کلماتی که به ه اخری که صدای ــِـ بدهد ختم می‌شود و ضمایر ملکی(ام،ات،اش،مان،تان،شان)
مانند : میوه‌ات، مقعنه‌اش، کشتی‌شان
- بین کلماتی که به ه آخری که صدای ــِـ بدهد ختم می‌شوند و «ای» نکره‌ساز
مانند خانه‌ای، کشتی‌ای
- اگر ه آخر صدای ــِـ ندهد و همان صدا «هـ» را بدهد، نیم فاصله درج نمی‌شود. مثل «شاهی»
- هنگام اضافه کردن ریشه فعلی به یک اسم، یک صفت فاعلی یا یک مصدر می‌سازیم.
مانند ” درون‌گرا، سینه‌زن”
- در صورتی که موصوف یا مضاف به «ـه» غیرملفوظ ختم شود، باید بعد از آن از «ی» اضافه استفاده کنیم و این «ی» با نیم فاصله از کلمه جدا می‌شود. مانند “شانه‌ی من”
- وقتی “این” یا “آن” برای اشاره قبل از یک اسم می‌آیند، مثلا “آن‌روز”، “آن‌چنان”
- اسم‌های دوجزئی : فوق‌العاده، راحت‌طلب، دانش‌آموز
- اسم‌های چندجزئی: دست‌دوم‌فروشی
- «هم» به عنوان پیشوند اشتراک به کلمه بعد از خود می‌چسبد. مانند “همکلاسی”
اما در موارد زیر باید کلمه‌ی “هم” از کلمه‌ی بعد از خود جدا شود:
- اگر کلمه‌ای با حرف «م» آغاز شود: “هم‌میهن”
- اگر کلمه‌ای با حرف “الف” آغاز شود: “هم‌اتاق”
صفت
- بین صفت و پسوندهای تفضیلی “تر” و “ترین” : آرام‌تر، سریع‌ترین، دیدنی‌ترین
- صفت‌های دوجزئی :کم‌سواد، دل‌نازک
- صفت‌های چندجزئی : به‌هم‌ریخته
- بین پیشوندهای “بی” و کلمه پس از آن: بی‌حوصله، بی‌دلیل
قید
- قیدهای دوجزئی: دست‌کم
- قیدهای چندجزئی: روی‌هم‌رفته
چگونگی درج نیم فاصله
سیستم عامل ویندوز
برای تایپ نیم فاصله در نرم‌افزارهای ورد، اکسل، پاورپوینت و … میتوان از چند روش که در ادامه معرفی شده‌اند استفاده کرد.
- فشردن کلیدهای CTRL+ (-)
- استفاده از کلیدهای میانبر Ctrl+Shift+2
- کلیدهای میانبر Shift + Space
همچنین میتوان نیم فاصله را به دلخواه خود تعریف کرد:
- به مسیر Insert menu symbol more symbols بروید.
- از پنجره‌ی باز شده به سربرگ special characters بروید. کلیدهای میانبر در این قسمت قرار دارند.
- گزینه‌ی optional hyphen را انتخاب کنید.
- آیکون Shortcut key را انتخاب کنید.
- در پنجره‌ی باز شده در قسمت press new shortcut key کلید میانبر مورد نظر خود را وارد کنید.
- در پایان گزینه Assign و سپس close را انتخاب کنید.
سیستم عامل مک Macintosh
میتوان نیم فاصله را با فشردن همزمان کلیدهای shift + space در صفحه کلید استاندارد فارسی ISIRI ایجاد کرد.
سیستم عامل Linux
در سیستم عامل لینوکس میتوان با استفاده از دو روش زیر کاراکتر نیم فاصله را تایپ کرد:
- استفاده از کلیدهای shift + space
- استفاده از shift + B
درج نیم فاصله در گوشی اندرویدی
در گوشی‌های همراه اندرویدی، میتوان با فارسی کردن کیبورد، کلید نیم فاصله را در سمت راست کلید space مشاهده کرد.
درج نیم فاصله در آیفون
سیستم عامل‌های ios دارای کیبوردهای مختلفی هستند که معروف‌ترین آن‌ها کیبورد swift keyboard است. در اکثر ios ها کاراکتر نیم فاصله بصورت zwnj آورده شده است. در برخی از ios ها نیز دکمه درج نیم فاصله در کنار دکمه فاصله وجود دارد.
درج نیم فاصله در فتوشاپ
گاهی مواقع ممکن است شما متن مورد نظر خود را از وورد کپی کرده و وارد برنامه‌ی فتوشاپ کرده باشید. اما کلماتی که دارای نیم فاصله هستند به‌درستی نمایش داده نشوند. برای حل این مشکل میتوان از نرم‌افزار indesign استفاده کرد.
برای اینکار مراحل زیر را انجام دهید:
- ابتدا متن خود را از وورد یا فتوشاپ copy کرده و آن را در ایندیزان paste کنید.
- سپس متن باید در حالت انتخاب باشد و کلید CTRL+F را فشار دهید.
- پنجره‌ای بنام Find/change در سمت راست صفحه باز می‌شود. ابزار text را از منوی سمت چپ صفحه انتخاب کرده و علامتی که به‌عنوان نیم فاصله در کلمه مورد نظر درج شده است را انتخاب و کپی کنید.
- علامت کپی شده را در پنجره find/change در قسمت find what وارد میکنیم.
- سپس علامت مورد نظر را که بین حروف‌های یک کلمه درج شده بود انتخاب و حذف میکنیم و کلیدهای ctrl+shift+2 را می‌زنیم. دقت کنید عدد 2 را باید از نوار بالای صفحه کلید انتخاب کنید نه از اعداد موجود در قسمت ماشین‌حساب کیبورد.
- کلمه‌ای را که علامت نیم فاصله را از آن حذف کردیم را کپی کرده و در پنجره find/change در قسمت change to وارد میکنیم. سپس یک‌سری حروفات فارسی و یک‌سری علامت و کاراکتر در این قسمت ظاهر می‌شود. در ادامه حروفات فارسی را حذف کرده و اجازه دهید فقط علامت مخصوص در این کادر باقی بماند.
- بار دیگر کل متن را انتخاب کرده و گزینه find text و سپس change all موجود در پنجره find/change را فشار دهید. دراین مرحله تمامی کلمات دارای نیم فاصله اصلاح شده‌اند و میتوان تمام متن را کپی کرده و به فتوشاپ منتقل کرد.
نویسنده: دانشجوی محتوا نویس بیتا دانش‌پرور
ثبت ديدگاه