طرز نوشتن طرح توجیهی( بیزینس پلن ) کسب و کارها:

در اینجا ابتدا مراحلی را که برای نوشتن یک طرح توجیهی یا بیزینس پلن لازم است، توضیح می دهم و سپس نکات ضروری را خاطر نشان خواهم شد.

نوشتن بیزینس پلن شامل مراحلی است که عبارتند از:

1. مشخصات مجری طرح و تیم مدیریتی کسب و کار: (چه کسی؟)
2. مشخصات محصول (چه چیزی؟)
3. استراتژی کسب و کار (خلاصه مدیریتی): (چه چیزی؟)
4. اهداف پروژه و شرکت شما: (كجا؟ چه‌ موقع‌؟)
5. استراتژی بازاريابی : (چگونه؟)‌
6. پیش‌بینی و برآورد مالي طرح توجیهی: (چقدر؟)

در ادامه هر کدام از این بخش‌ها را شرح و بسط خواهم داد که شما هم می‌تونید با خواندن آن، به نحوه نوشتن بیزینس پلن پی ببرید.

مراحل:

• مشخصات مجری طرح و تیم مدیریتی کسب و کار: (چه کسی؟)

در ابتدا باید مشخصات مجری طرح (فرد که مسئولیت اجرای طرح را به عهده دارد) و گروه مدیریتی (تیم تشکیل دهنده کسب و کار) به صورت کامل و دقیق آورده شود.

این اطلاعات شامل:

1. اطلاعات شخصی (شماره تلفن و آدرس) 
2. اطلاعات کاری (سوابق کاری و دانش و تجربیات علمی و عملی)

ذکر این موارد خصوصا در صورت پربار بودن سوابق کاری، منجر این می‌شود که خیال سرمایه‌گذاران از توانمدی افراد برای اجرای طرح آسوده شود. برای همین توصیه می‌کنیم که حتما در تیم خود از افراد با تجربه و کاری استفاده کنید. حتی نام این افراد برای اعتبار گرفتن کار شما نقش مهمی را ایفا می‌کند.

• مشخصات محصول (چه چیزی؟)

محصول نهایی پروژه مشخص شده و فرایند و روش تولید محصول شرح داده شود.

در این مرحله باید به دو سوال اساسی پاسخ دهیم:

• ضرورت تولید این محصول در چیست؟
• این پروژه چگونه به سودآوری خواهد رسید؟

نوشتن طرح توجیهی یا بیزینس پلن

• استراتژی کسب و کار (خلاصه مدیریتی): (چه چیزی؟)

می‌بایست که پروژه و طرح کسب و کار به صورت مشخص و واضح شرح داده شود.

در این مرحله باید به دو سوال اساسی پاسخ دهیم:

• پروژه شما چیست؟
• برتری محصول نهایی شما نسبت به رقبا چیست؟

نکات مهم در مورد این بخش:

• تعداد صفحات آن، از 2 الی 3 صفحه بیشتر نشود (به دلیل کمبود وقت مدیران و سرمایه گذارانی که طرح را مطالعه خواهند کرد).
• مهمترين بخش برای مديران و موسسات اعتباری است.
• نشان دهنده‌ی اهداف، اولويت‌ها و برنامه‌های پروژه شما در چند دقیقه است.
• نوشته‌های این بخش باید به صورت تایپ شده، اجمالی و قانع کننده، همراه با اعداد و ارقام پيشنهادی باشد.
• اگر شما در این چند صفحه ابتدایی، نتوانید مسئول مورد نظر را قانع کنید، دست خالی جلسه را ترک خواهید کرد! پس این بخش را جدی بگیرید.
• ارائه مجوز‌های قانونی لازم برای کسب و کار

در اینجا می‌بایست لیستی از همه اقدامات قانونی، حقوقی و کسب مجوز های لازم را ارائه نمایید.

همچنین نسخه‌ای از مجوز‌ها، توافق‌نامه‌های همکاری و … به صورت فهرستی از اسناد درآورده و در ضمیمه طرح توجیهی ارائه دهید.

بیشتر بدانید «سوالاتی که کارآفرینان باید از خودشان بپرسند تا از جایگاه کسب و کارشان مطلع شوند.»

بیزینس پلن چیست

• اهداف پروژه و شرکت شما: (كجا؟ چه‌ موقع‌؟)

در چند پاراگراف اهداف کوتاه‌مدت و بلند‌مدت پروژه را بیان کنید و شرح دهید که:

• بر طبق برنامه‌ریزی‌های شما در چه مدت زمانی به اهداف خود می‌رسید؟
• هر بخش از کارتان، در چه زمانی شروع و در چه زمانی پایان خواهد یافت؟
• بازار کسب‌و‌کار شما کجاست؟
• مشتریان شما در این بازار چه کسانی هستند؟
• بر کدام بخش بازار تمرکز خواهید کرد؟
• و هدف از این انتخاب هایتان چیست؟
• تحقیقات بازار (یا مطالعات امکان‌سنجی یا مطالعات بازار): (چرا؟)

تحقیقات بازار را به خوبی انجام دهید و نتایج آن را بیاورید. خصوصا اگر کسب‌و‌کار شما در محيط وب شکل خواهد گرفت، (يا هم در اينترنت و هم در محيط فيزيکی قابل پياده‌سازی است) کشش بازار (منطقه ای و بين اللملی) را براي طرح مورد نظر خود تعيين کنيد. یکی از قسمت‌های مهم تحقیقات‌ بازار این است که صورت دقيق کالاها و يا خدماتی را که پس از اجرای موفق طرح قابل ارائه هستند، معرفی و با محصولات مشابه‌شان در بازار مورد نظرتان (داخلی و بین المللی) مقايسه کنید. در نهایت علل برتری طرح خود را در مقايسه با آنها از نظر کمی و کيفی بيان نمایید.

• استراتژی بازاريابی : (چگونه؟)‌

چگونه شروع فعاليت خود را به دنيا اعلام خواهید کرد؟

از تبليغات کاغذی، تلويزيونی يا اينترنتی (يا هر سه) استفاده می‌کنيد؟

آيا از سئو کردن استفاده خواهید کرد؟

(همچنين می‌بایست که هزينه‌های تبليغاتی و بازايابی را محاسبه و آماده کنید تا در بخش “برآورد مالی طرح” قرار دهید.)

بیزینس پلن نمونه

• پیش‌بینی و برآورد مالي طرح توجیهی: (چقدر؟)

این بخش از روند اجرای پروژه نشان دهنده‌ی:

• هزینه‌‌ها
• درآمد‌ها
• نقطه‌ی سربه‌سر
• درصد سود و زیان
• قیمت تمام شده‌ی محصول
• پیش‌بینی سود و زیان نهایی طرح
• بهای محصول نهایی برای فروش
• و…

است که باید با استفاده از “شاخص‌های قابل ارزیابی” و “برآورد سرمایه اولیه طرح” در طرح توجیهی لحاظ شود.

هزینه ها می تواند موارد زیر را دربر بگیرد:

• هزینه‌ی نگهداری و تعمیرات سیستم‌ها و منابع
• برآورد سرمایه‌ در گردش طرح
• هزینه‌ی حمل‌ونقل یا ارسال(در صورت وجود)
• هزینه‌ی استهلاک منابع طرح
• هزینه‌های پیش‌بینی‌نشده

در این بخش می بایست “دورنماي اقتصادي سه الي پنج ساله” را بیاوریم که شامل خلاصه‌ای از “پيشبينی‌های مالی” شما باشد و در قالب اعداد و ارقام، نحوه دست يابی شما را به دورنمای مفروضتان را بيان کند. می‌بایست که اطلاعات مربوط به “ميزان درآمد‌ها و هزينه‌های مربوط به هر يک از دوره‌های زمانی” را بيان کنید. از دیگر مواردی که بايد در اين قسمت قرار دهيد، مقدار پولی است که تمايل داريد از “سرمایه‌گذار” دريافت نماييد. تا کل طرح و چگونگی سرمایه‌گذاری و تسهیلات مالی مشخص شود و به وسيله آن بتوانید هزينه‌های مربوط به کار خود را تامين نمایید.

تکميل درست و کامل و شفاف اين بخش، (حساس‌ترين بخش از طرح شما) می‌تواند موفقيت يا شکست طرح شما را تضمين نمايد.

نکات کلیدی نوشتن طرح توجیهی که حتما باید رعایت کنید.